অষ্টম বৰ্ষ-দ্বিতীয় সংখ্যা, মে’,২০২৩

Eighth Year - Second Edition, May, 2023

খটিয়া পহুটো

✍️ মানস প্ৰতিম দত্ত

- স্নাতক শিক্ষক, ঢকুৱাখনা উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয় , লখিমপুৰ

১৭ মাৰ্চ, ২০২৩। শুক্ৰবাৰ। দিনৰ প্ৰায় ১ঃ৩০ বজাত ধ্ৰুৱৰ পৰা ফোন আহিল। ঢকুৱাখনাৰ বেবেজীয়াত এটা হৰিণ স্থানীয় লোকে ধৰি থৈছে। আমি যাব লাগে। লগে লগে মই গা-পা ধুই ঘৰৰ পৰা ৰাওনা হ’লোঁ।

ধ্ৰুৱ আৰু বিমান দাই ইতিমধ্যে বন-বিভাগক খবৰ দিলে। মই যিমান পাৰো খৰকৈ যাবলৈ চেষ্টা কৰিলোঁ। গৈ ভৰতচুক পালোগৈ। গম পালোঁ পহুটো পুৱাৰে পৰা বান্ধি থোৱা আছে।কথাটো শুনি মনে মনে ভয় খালোঁ। কাৰণ, পহু কেনেবাকৈ ধৰিলে লগে লগে চকু বান্ধি দিব লাগে। অন্যথা ই বহুত ভয় খায়। ফলত মৃত্যু মুখত পৰিব পাৰে। আৰু যিঠাইৰ পৰা ধৰা হয় তাতে পৰাপক্ষত এৰি দিব লাগে। চকু বান্ধি নিদিলে ই মানুহৰ মাজত থাকোতে সুস্থ অৱস্থাতে থকা যেন লাগে যদিও ইয়াক মুকলি কৰি দিলে ইয়াৰ হৃদযন্ত্ৰৰ ক্ৰিয়া বন্ধ হৈ যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। বাৰু যি কি নহওক, গৈ পায়ে ধ্ৰুৱ আৰু বিমান দায়ে চকুত কাপোৰ বান্ধি দিলে। আৰক্ষী বিষয়া ত্ৰিনয়ন দ'লে নেতৃত্বাধীন আৰক্ষীৰ দল এটাও তাত উপস্থিত আছিল।

এই কথা আমি পাহৰি যোৱা অনুচিত যে, বনবিভাগৰ বিনা অনুমতি আৰু উপস্থিতি অবিহনে বন্যজীৱ উদ্ধাৰ কৰাটো আইনমতে অপৰাধ । কিবা কাৰণত যদিহে বন্যজীৱ উদ্ধাৰ কৰিবলগীয়া হয় তেন্তে চকু দুটা ঢাক খোৱাকৈ কাপোৰেৰে বান্ধি ৰাখিব লাগে আৰু ভৰি বান্ধি অন্ধকাৰ কোঠাত মানুহৰ সমাগমৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিব লাগে।

হঠাৎ গাঁৱৰ ভিতৰলৈ হৰিণ বা অন্য বনৰীয়া জীৱ যদিহে সোমাই আহে তেতিয়া আমি সুৰক্ষিত দূৰত্বত থাকি জন্তুটোক যাতে কোনেও খেদি আমনি নকৰে সেই ক্ষেত্ৰত সতৰ্ক হোৱা উচিত। লগতে ঘৰচীয়া কুকুৰেও যাতে কোনো অনিষ্ট কৰিব নোৱাৰে তাৰ প্ৰতি সজাগ হোৱা অতি দৰকাৰী। এনেদৰে

বন্য জীৱ ধৰিলে কেপচাৰ মায়’পেথিয়ে দেখা দিয়ে। কেপচাৰ মায়’পেথি হৈছে এনে এক স্থিতি য’ত গুৰুতৰ ৰুগ্নতা আৰু মৃত্যুভয় সৃষ্টি হয়। এনে স্থিতি বন্যজীৱৰ ক্ষেত্ৰত খুউব দেখা যায়। সাধাৰণতে বন্যজীৱক দীৰ্ঘ বা কম সময়ৰ বাবে তীব্ৰ খেদা, ধৰা, সংযম বা পৰিবহণৰ লগত জড়িত প্ৰয়োগ কৰা চাপ আৰু শাৰীৰিক পৰিশ্ৰমৰ দ্বাৰা ইয়াৰ সূচনা হয়।

বনবিভাগৰ বিষয়াও আমাৰ লগে লগে ঘটনাস্থলীত উপস্থিত হ’ল। আমি তাৎক্ষণিকভাৱে ঢকুৱাখনাৰ বনবিভাগলৈ পহুটো লৈ আহিলোঁ। পশু চিকিৎসক হিৰণ্য চুতীয়া আৰু ৰূপম গগৈয়ে আহি চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিলে।

পহুটো প্ৰায় সুস্থ যেন দেখি আমি ডাক্তৰ পৰামৰ্শমতে বনকৰ্মী বৃক্ষভ দাস আৰু সাংবাদিক প্ৰতাপ দত্তৰ সৈতে খঙীয়া চাপৰিলৈ ৰাওনা হ’লোঁ।

কিন্তু আমাৰে দুৰ্ভাগ্য! যিটো নহওক বুলি ভাবিছিলোঁ, আশা কৰা নাছিলোঁ সেইটোৱেই হ’ল। পহুটোৰ ক্ষেত্ৰটো কেপচাৰ মায়'পেথিৰ সূচনা হ'ল। পহুটো মুকলি কৰি দিয়াৰ পাছতে তাৰ হৃদযন্ত্ৰৰ স্পন্দন বন্ধ হৈ পৰিল। পহুটো ঢুকাই থাকিল।

পহুটো পোষ্ট মৰ্টেম কৰিবলৈ এটি গধুৰ মন লৈ আমি ঢকুৱাখনালৈ উভতি আহিলোঁ………।

প্ৰাকৃতিক কৃষি- পৰৱৰ্তী সেউজ বিপ্লৱ ?

✍️ ৰক্তিম বৰুৱা

- বিষয় বস্তু বিশেষজ্ঞ , উদ্যান শস্য বিভাগ , কৃষি বিজ্ঞান কেন্দ্ৰ , বাক্সা

“খেতিৰ চূড়ান্ত লক্ষ্য কেৱল শস্যৰ উৎপাদন নহয় , একেসময়তে মানুহৰ সাধনা আৰ ইয়াৰ পূৰ্ণতা”- মাছানোবা ফুকুওকা। প্ৰাকৃতিক কৃষিৰ ধাৰণাটো বহু আগতেই জাপানী কৃষক আৰু দাৰ্শনিক মাছানোবা ফুক’কাই ১৯৭৫ চনত তেওঁৰ ‘দ্য ৱান ষ্ট্ৰ’ ৰিভল্যুচন’ নামৰ গ্ৰন্থখনত কল্পনা কৰিছিল। ই মূলতঃ এক পৰিৱেশ আৰু পুনঃউৎপাদনশীল কৃষি পদ্ধতি য’ত যিকোনো ৰাসায়নিক সামগ্ৰীৰ ব্যৱহাৰ কৰা নহয় ৷ নব্বৈৰ দশকৰ মাজভাগত সুভাষ পালেকাৰে শূন্য বাজেট প্ৰাকৃতিক কৃষি (ZBNF : Zero Budget Natural Farming ) হিচাপে জনপ্ৰিয় কৰা ভাৰতত প্ৰাকৃতিক কৃষিৰ ধাৰণাটোৱে ব্যয়বহুল ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আৰু উচ্চ মূল্যৰ সঁজুলিৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰি উৎপাদন ব্যয় হ্ৰাস কৰাত অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰে ৷ থলুৱা জাতৰ গৰু-ম’হৰ পৰা পোৱা গোমূত্ৰ , গোবৰ আদিক প্ৰধানকৈ গুৰুত্ব দিয়া হয় । পালেকাৰৰ মতে ৩০ একৰ মাটিৰ বাবে এটা থলুৱা গৰু যথেষ্ট ৷ প্ৰাকৃতিক খেতিৰ চাৰিটা স্তম্ভ হৈছে - জীৱনমৃত, বিজামৃত, আচ্ছাদন (মালচিং) আৰু বাষ্প (মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা)।

• জীৱনমৃত : সতেজ গৰুৰ গোবৰ আৰু বয়সীয়াল গৰুৰ প্ৰস্ৰাৱ (দুয়োটা ভাৰতৰ থলুৱা গো জাতৰ), গুৰ, দালিৰ আটা, পানী আৰু মাটিৰ মিশ্ৰণ তৈয়াৰ কৰি কৃষিভূমিত প্ৰয়োগ কৰিব লাগে। ই সাৰ হিচাপে কাম কৰে ৷ ( ২.৫ বিঘা মাটিৰ বাবে প্ৰস্তুত প্ৰক্ৰিয়া ফটোত দেখুওৱা হৈছে )

• বিজামৃত: ই বীজ, পুলি বা যিকোনো ৰোপণ সামগ্ৰীৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা শোধন পদ্ধতি ৷ ( প্ৰস্তুত প্ৰক্ৰিয়া ফটোত দেখুওৱা হৈছে। )

• আচ্ছাদন (মালচিং): মালচিঙে খেতিৰ সময়ত ওপৰৰ মাটি সুৰক্ষিত কৰে । যিকোনো জৈৱিক পচনশীল গছৰ পাত , খেৰ , নৰা আদিৰে মালচিং কৰিব পাৰি ৷ ই ঘাঁহৰ বৃদ্ধি হ'বলৈ নিদিয়ে , মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা ধৰি ৰাখে ইত্যাদি ৷

• ৱাপছা ( Whapasa ): ই মাটিত বায়ুৰ অণু আৰু পানীৰ অণু দুয়োটা উপস্থিত থকা এক অৱস্থা । যাৰ ফলত জলসিঞ্চন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে । মাটি দোখৰত পানী সদায় নলা খান্দি দিব লাগে আৰু নলাটো মালচিং দি হে পানী ভৰাব লাগে।

• বিভিন্ন উদ্ভিদজাত সামগ্ৰী যেনে - নিম পাত, ধঁপাতৰ পাত, হালধিৰ পেষ্ট ব্যৱহাৰ কৰি নিমাস্ত্ৰ, ব্ৰহ্মাস্ত্ৰ অগ্নিয়াস্ত্ৰ আদি দ্ৰৱ প্ৰস্তুত কৰা হয় যিয়ে কীট-পতংগ নিয়ন্ত্ৰণৰ দ্ৰৱ হিচাপে কাম কৰে।

সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ ৮,০০০ মিটাৰৰ তলৰ প্ৰথমবিধ মাছ

✍️ ইমৰান হুছেইন

- এফ.ডি.অ’. , অসম মীন বিভাগ

জাপান-অষ্ট্ৰেলিয়াৰ এক যুটীয়া বৈজ্ঞানিক অভিযানৰ দ্বাৰা প্ৰথমবাৰৰ বাবে মহাসাগৰ পৃষ্ঠৰ তলৰ ৫ মাইল (৮ কিলোমিটাৰ) তকৈও গভীৰতাত চলিত বৰ্ষৰ এপ্ৰিল মাহত গৱেষক সকলৰ মাজত এক বিশেষ প্ৰজাতিৰ মাছ পোন প্ৰথমবাৰৰ বাবে ধৰা পৰে ।‌‌ অভিযানটোৰ মুখ্য বিজ্ঞানী অধ্যাপক এলান জেমিছনে ফেব্ৰুৱাৰীত কৈছিল যে পশ্চিম অষ্ট্ৰেলিয়া বিশ্ববিদ্যালয় (University of Western Australia) আৰু টকিঅ' সামুদ্ৰিক বিজ্ঞান বিশ্ববিদ্যালয় (Tokyo University of Marine Science) ৰ এটা দলে দুমাহৰ এক যাত্ৰাৰ সময়ত জাপানৰ দক্ষিণে এটা সাগৰীয় খাদ ( Trench ) ত ( ৮,০২২ মিটাৰ পানীৰ তলত ) স্থাপন কৰা ফান্দত দুটা স্নেইল মাছ ধৰা পৰিছিল । যুটীয়া অভিযানৰ দ্বাৰা ডি.এছ.এছ.ভি (DSSV) প্ৰেচাৰ ড্ৰপৰ পৰা দূৰৱৰ্তীভাৱে পৰিচালিত কিছুমান কেমেৰা পানীৰ তললৈ পঠিওৱা হৈছিল, আৰু ঠিক সেই সময়তে গ্ৰহটোৰ আটাইতকৈ গভীৰ মাছৰ সংখ্যাৰ ওপৰত প্ৰায় ১০

বছৰীয়া অধ্যয়ন চলি থাকোঁতেই দক্ষিণ জাপানৰ ইজু-ওগাচাৱাৰা খাদত ৮০০০ মিটাৰৰো গভীৰতাত সাঁতুৰি থকা এক অজ্ঞাত মাছৰ প্ৰজাতি ৰেকৰ্ড কৰা হৈছিল। অভিযানটোৰ বিৱৰণীত কয় যে ইমান গভীৰতাত পোৱা উক্ত Pseudoliparis belyaevi প্ৰজাতিৰ স্নেইল মাছবিধেই প্ৰথম। মাছটো কিমান ডাঙৰ আছিল সেয়া তাৎক্ষণিকভাৱে স্পষ্ট হোৱা নাছিল যদিও প্ৰায় 11 চেণ্টিমিটাৰ (৪.৩ ইঞ্চি) বুলি নথিভুক্ত কৰা হৈছে।

Minderoo-UWA Deep Sea Research Centreৰ প্ৰতিষ্ঠাপক জেমিচনে কয় “ জাপানী খাদবোৰ (Trench) অন্বেষণ কৰাৰ বাবে অবিশ্বাস্য স্থান আছিল ,পানীৰ তলৰ জীৱজগত খন অত্যন্ত সমৃদ্ধ আনকি মহাসাগৰৰ তলৰ সকলো স্হানেই ৰহস্যময়ী। আমি এই সত্যটোক প্ৰায়ে আওকাণ কৰোঁ যে মৌলিকভাৱে পৃথিৱীৰ বেছিভাগ অংশই হ'ল এই গভীৰ সাগৰবোৰ, আৰু ইয়াত উপলব্ধ সম্পদবোৰ সংৰক্ষণ কৰাটো ও আমাৰেই দায়িত্ব ৷ ” এটা কথা ঠিক যে আগন্তুক সময়ত নতুন প্ৰযুক্তিৰ ৰোভাৰ আৰু লেণ্ডাৰবোৰে আমাৰ গ্ৰহৰ মহাসাগৰৰ অন্বেষণ নকৰা অঞ্চলবোৰৰ বিষয়ে গভীৰ ভাৱে বুজি পাবলৈ সক্ষম কৰিব ৷

সম্পাদকীয়

✍️ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ ভয়াৱহতা .... বিশ্ব জলৱায়ু সংস্থাই প্ৰকাশ কৰা State of Global Climate - 2022 ৰ ৰিপৰ্ট মতে সেই বৰ্ষৰ গ্ৰীষ্মত আল্পছ পৰ্বতমালাত তুষাৰৰ পৰিমাণ আছিল অতি কম বা নাই বুলিবই পাৰি , যিটো পৰিঘটনা ইতিহাসত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হৈছে ৷ প্ৰকাশিত তথ্য অনুসৰি এণ্টাৰ্কটিকাৰ সাগৰীয় বৰফৰ মাত্ৰা ইতিহাসত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ২০২২ ৰ গ্ৰীষ্মত আটাইতকৈ কম হিচাপে আৰু সাগৰীয় উত্তাপ আটাইতকৈ বেছি হোৱা বুলি তথ্য লাভ কৰা হৈছে ৷ ছুইজাৰলেণ্ডে ২০২১-২২ ৰ সময়ছোৱাত ৬% হিমবাহ হেৰুৱাইছে আৰু ২০২৩ ৰ নৱবৰ্ষৰ দিন কেইটাত দেশখনৰ উষ্ণতা ২০° ছেণ্টিগ্ৰেড পাইছিগৈ যিটো দেশখনৰ

ইতিহাসত প্ৰথম ৷ বিজ্ঞানী সকলৰ মতে এই গোলকীয় উষ্ণতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰা কামটো ইতিমধ্যে পলম হৈছে যদিও ১৩০ খন দেশে ২০৫০ চনলৈকে সেউজগৃহ গেছ নিৰ্গমন শূন্যলৈকে লৈ যাব বুলি প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ হৈছে ৷ এই উল্লেখিত পৰিৱৰ্তন সমূহে কেৱল পৰিৱেশৰ ওপৰতেই যে বেয়া প্ৰভাৱ পেলাইছে তেনে নহয় , ই বিশ্বৰ অৰ্থনীতিৰ বাবেও অশনি সংকেত ৷ তথ্যমতে যদি উষ্ণতা ৩.২% বৃদ্ধি পাই তেন্তে গোলকীয় মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদন ( GDP ) ১৮% হ্ৰাস পাব ৷ এই গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি তথা জলবায়ু পৰিৱৰ্তন কোনো চৰকাৰ বা ৰাজ্যিক , ৰাষ্ট্ৰীয় তথা আন্তৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাই নিজস্ব প্ৰচেষ্টাতেই ৰোধ কৰিব নোৱাৰে , প্ৰতিজন ব্যক্তিবিশেষৰ সন্মিলিত প্ৰচেষ্টাৰ জৰিয়তেহে ইয়াক ৰোধ কৰি আমাৰ ভৱিষ্যতৰ প্ৰজন্মক এখন সুন্দৰ পৃথিৱী উপহাৰ দিব পাৰিম ৷

সাগৰত আৱৰ্জনা নিষ্কাষণৰ পাত্ৰ

✍️ হৰিৎকণা

তথ্যমতে প্ৰতিবছৰে ৮ মিলিয়ন টন পেলনীয়া প্লাষ্টিক শেষত গৈ সাগৰপৃষ্ঠত জমা হয় ৷ এই

পেলনীয়া প্লাষ্টিকে সাগৰীয় জীৱকূলৰ ওপৰত এক ভয়াবহ প্ৰভাৱ পেলাই আহিছে ৷ এই বিৰুপ প্ৰভাৱ নিৰাময়ৰ বাবে বহুতো সংস্থা , প্ৰতিষ্ঠান তথা কোম্পানীয়ে যৌথ ভাৱে কাম কৰি আহিছে ৷ ইয়াৰ ভিতৰত অষ্ট্ৰেলিয়াৰ ছি’বিন ( Seabin ) নামৰ ষ্টাৰ্টআপটোৱে এই ক্ষেত্ৰত এক বিশেষ উদ্ভাৱনৰ জৰিয়তে সাগৰপৃষ্ঠৰ পৰা আৱৰ্জনা নিষ্কাষণৰ কাম কৰি আছে ৷ সাগৰপৃষ্ঠত ওপঙাই ৰখা এই পাত্ৰ ( Bin ) সমূহে প্ৰতিবছৰে ৯০,০০০ প্লাষ্টিকৰ বেগ বা ১৬,৫০০ প্লাষ্টিকৰ বটল নিষ্কাষণ কৰিব পাৰে ৷ এতিয়ালৈকে ৮৬০ টা এনেধৰণৰ পাত্ৰ বিশ্বৰ বিভিন্ন ঠাইত স্থাপন কৰা হৈছে ৷ ই পাত্ৰ সমূহে মাইক্ৰ’প্লাষ্টিকো নিষ্কাষণ কৰিব পাৰে ৷ তদুপৰি পানী পৃষ্ঠত মিহলি হোৱা তেল নিষ্কাষণ কৰিবৰ বাবেও এক বিশেষ পাত্ৰৰ গৱেষণা কৰি থকা হৈছে ৷ এই পাত্ৰ সমূহে প্ৰতিদিনে এক ডলাৰতকৈও কম খৰচত কাম কৰিব পাৰে ৷ সংগ্ৰহ কৰা প্লাষ্টিক আৱৰ্জনা সমূহ বিশেষ ব্যৱস্থাপনা কক্ষলৈ পঠাই দিয়া হয় ৷ এই পাত্ৰ সমূহ সাগৰৰ দাতিকাষৰীয়া এলেকাত স্থাপন কৰি ৰাখিব পাৰি বা জাহাজ আদিৰ কাষতো স্থাপন কৰিব পাৰি ৷ এই ছি’বিন প্ৰকল্পৰ জৰিয়তে ২০৫০ চনলৈকে ১০০ খন চহৰ সামৰি লোৱাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে ৷

বিশ্বৰ আটাইতকৈ কম বয়সীয়া মামী ( DETMOLD CHILD )

✍️ গৌৰৱ শইকীয়া

- অতিথি প্ৰবক্তা , ইতিহাস বিভাগ , যোৰহাট কলেজ

বিশ্বৰ আটাইতকৈ কম বয়সীয়া অৰ্থাৎ শিশু মামীটো উদ্ধাৰ কৰা হৈছিল পেৰুত ৷ এই মামীটো প্ৰায় ৬,৫০০ বছৰ পুৰণি আৰু এই মামীটোক নিলামত কিনি লৈছিল জাৰ্মানীৰ North Rhine-Westphalia ৰ Lippisches Landes সংগ্ৰহালয়ে৷ জাৰ্মান চিকিৎসা বিজ্ঞানীসকলৰ মতে এই মামীটোৰ শিশু অৱস্থাত মৃত্যু হৈছিল হৃদযন্ত্ৰৰ অচলতাৰ ফলত (serious heart defect)৷ ৰেডিঅ’ কাৰ্বন ডেটিং পদ্ধতিৰ জড়িয়তে প্ৰত্নতত্ববিদসকলে মামীটোৰ বয়স প্ৰায় ৬,৫০০ বছৰ পুৰণি বুলি অনুমান কৰিছে৷ বৈজ্ঞানিক সকলৰ মতে মামীটোৰ শিশু অৱস্থাত মৃত্যু হওঁতে ইয়াৰ বয়স আছিল নূন্যতম ১০ মাহ৷ কাৰ্বন ডেটিঙৰ যোগেদি নিৰ্ণয় কৰা মামীটো দৰাচলতে ইজিপ্তৰ আটাইতকৈ প্ৰাচীন মামী ফাৰাও টোটেনখামোনৰ বয়সতকৈ দুগুণ বেছি পুৰণি বুলি প্ৰমাণিত হৈছে (৪৫০৪-৪৪৫৭ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব)৷ এতিয়ালৈকে উদ্ধাৰ হোৱা মামীসমূহৰ ভিতৰত এইটোৱে হৈছে একমাত্ৰ প্ৰাচীন শিশু মামী যাক বৰ্তমানলৈকে প্ৰায় তিনি বছৰ ধৰি আমেৰিকাৰ বিভিন্ন সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শিত কৰি অহা হৈছে৷ ইজিপ্ত আৰু মিছৰ বাসীৰ মামী নিৰ্মাণ প্ৰক্ৰিয়া বহু হেজাৰ বছৰ পুৰণি আৰু বহুক্ষেত্ৰত মধ্যযুগৰ অসমৰ আহোম ৰাজবংশৰ সময়ছোৱাত ৰাজপৰিয়ালৰ লোকক মৈদামত সমাধিস্থ কৰাৰ লগতো ৰিজাব পাৰি৷ বৰ্তমান সময়ছোৱাত প্ৰত্নতত্ত্ববিদসকলে বৈজ্ঞানিক অনুসন্ধানৰ জড়িয়তে বহুতো পিৰামিডৰ পৰা মামী উদ্ধাৰ কৰিছে৷ মামী বনোৱা প্ৰক্ৰিয়া যথেষ্ট ব্যয়বহুল আৰু দীঘলীয়া আছিল;

সেয়েহে প্ৰাচীন কালত কেৱল ৰাজপৰিয়ালৰ লোককহে মামী বনোৱা হৈছিল৷ কাৰ্বন ডেটিং তথা কম্পিউটাৰ স্কেনিংৰ জড়িয়তে এটা মামী কিমান বছৰ পুৰণি, জীৱিত অৱস্থাত মামীটোৰ স্বাস্থ্য কেনে আছিল, কি বিশেষ অসুখত বা অন্য কি ধৰণৰ স্বাস্থ্যজনিত কাৰণত মামীটোৰ মৃত্যু হৈছিল, মামীটো কিমান হাজাৰ বছৰ পুৰণি বা মৃত্যুৰ সময়ত মামীটোৰ বয়স কিমান আছিল এই আটাইবোৰ তথা বৈজ্ঞানিক পৰীক্ষণৰ যোগেদি জানিব পৰা যায়৷ দুৰ্ভাগ্যবশতঃ মিছৰ বা ইজিপ্তৰ তুলনাত অসমত বছৰ বছৰ ধৰি আহোম যুগৰ মৈদাম সমূহত সমাধিস্থ হৈ থকা ৰাজপৰিয়ালৰ সদস্য সকলক দৰাচলতে কিধৰণে তেওঁলোকৰ মৃতদেহ মৈদামৰ অৰ্ন্তভাগত সংৰক্ষিত কৰা হৈছিল ইয়াৰ ওপৰত বিশেষ একো গভীৰ গৱেষণা কৰা হোৱা নাই ৷

---

সম্পাদনা সমিতি

তুষাৰ ৰঞ্জন কাশ্যপ , সবুজ শইকীয়া , বিতোপন দাস, ৰক্তিম বৰুৱা, জগত জ্যোতি বৰুৱা, ধীৰাজ শইকীয়া, গৌৰৱ শইকীয়া, অৰিন্দম খনিকৰ, ধ্ৰুবজ্যোতি কাকতি, ইমৰান হুছেইন , ৰুৱাইট্ বৰগোহাঞি , মানস প্ৰতিম দত্ত

---

সম্পাদক

ধ্ৰুবজ্যোতি কাকতি

---

© Haritkona